Fransa’da emekli olmanın şartı nedir? Emeklilik maaşı nasıl hesaplanır? Aylığın tuarında yaş farklılığı gibi soruların cevaplarını nelerdir? İşte detaylar
Sabah gazetesinde Hasan Karahaliloğlu imzasıyla yayınlanan yazıda, Fransa’da emeklilik ile ilgili sorulara cevap arandı. Yazının ilgili kısmı şu şekilde:
Her ne kadar şahsi bilgi edinme kanunu kapsamında Fransa’da 55 yaşınızdan itibaren her 5 yılda bir kez zorunlu emeklilik sigorta kurumundan genel bir mektup gönderilse dahi yeterince bilgi edinmek mümkün gözükmemekte. Bu yazıda size teknik detaydan uzak bilgi sunacağım. Ülkemizde olduğu gibi Fransa’da emeklilik sistemi kurgusu, yaş ve sigorta prim gün sayısı yani diğer bir adıyla trimes üzerine kurgulu.
Fransa’da Emekli olmanın şartı
Emekli olacağınız yaş, doğum tarihinize bağlıdır. (TABLO 1) Istisnai olarak pek tabi ki yasal emeklilik yaşından önce de emekli olma imkânı veren durumlar vardır (uzun çalışma süresi, ağır işler, nitelikli işler). Yasal yaştan önce emekli olma durumları konusunda bağlı bulunduğunuz emeklilik kurumu ile temas kurmanız iyi olur. Bu konudaki kurumlar; tarım Işçileri, endüstri, ticaret ve hizmetler, havacılık, şirketler veya meslek içinde özel bir statüye sahip olanlar şeklindedir.
Fransa’da emekli maaşı nasıl hesaplanır?
Gelecekteki emeklilik aylığınızın tutarı çalışma sürenize bağlıdır: çalışma süreleriniz ve yatırılmış olan primler esastır. Bazı şartlar da su hususlar da hesaba katılır: çocuklarınız, askerliğiniz, yurt dışındaki yani Türkiye ve Avrupa Birliği ülke çalışma süreleriniz, çalışmadığınız süreler (işsizlik, hastalık, analık, edinilen evlatlığın bakımı süresi vs.) Tam tutarda bir emeklilik aylığına hak kazanmanız için belirli sayıda üç aylık sürelerde prim ödenmiş olmalısınız.
Bu üç aylık sürelerin sayısı doğum yılınıza bağlıdır, ilk ise giriş tarihinize bağlı değildir. Yasal ise baslama yasından sonra dahi ise başlamış olsanız bile, üç aylık prim ödeme süreleri değişmez. (TABLO 2)
Çalışılan iş kolu ve ağır isler yönüyle bazı özel durumlarda gerekli prim ödeme süreleri farklı olabilmekte.
Aylığın tutarı ve yaş farklılığı
Şayet gerekli üç aylık süreleri tamamladıktan sonra emekliliğe ayrılıyorsanız, ne kesinti yapılmış, ne de artırım yapılmış, yani tam tutarda olan bir emeklilik maaşı alırsınız. 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren, 1 Ocak 1957 tarihinden sonra doğan ve özel sektörde ücretli olarak çalışmış olan kişilerin ek emeklilik maaşları geçici olarak arttırılabildiği gibi, düşürülebilmekte. Şayet gerekli üç aylık prim sürelerini tamamlamadan emekliliğe ayrılırsanız, emeklilik maaşınızın tutarı kesinlikle eksiltilmiş olur.
Eğer gerekli üç aylık prim sürelerini tamamladıktan ve emekliliğe ayrılmaya hak kazandıktan sonra da çalışmaya devam ederseniz, ek puanlar kazandığınızdan emeklilik maaşınız arttırılır. Üç aylık primleri (çalışmadan) ödeme imkanlarınız bulunmakta: Bu konu ülkemizdeki isteğe bağlı prim ödemenin bir başka şeklilidir.
Fransa’da emekli maaşı almak için talep şart mı?
Fransa’da emekliliğe ayrılma otomatik olarak olmaz. Emekliliğe ayrılmak için seçtiğiniz tarihten birkaç ay öncesinden emeklilik kurumunuza dilekçe vermeniz gerekmektedir. Emekliliğe ayrılacağınız tarihe kadar emeklilik kurumu emeklilik aylığınızın tam tutarını sizler adına hesaplar.
Bu emeklilik türü bazı rejimlerde çalışma hayatı ile emeklilik arasında geçiş yapma imkanı verir. Bu emeklilik türünde emeklilik aylığınızın bir kısmını alıyorsunuz ve aynı zamanda yarı zamanlı olarak is hayatına devam ediyorsunuz. Yavaş yavaş artan (ilerleyen) emeklilik şartları için üyesi olduğunuz emeklik kurumu ile temas kurmak ve buna göre planlama yapmanız yerinde olur. Şayet Fransa’da 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren emekliliğe ayrılmışsanız, yeni başlayacağınız isten tekrar emekli olma hakkı vermez.(Sabah)
Bu Haberler de İlginizi Çekebilir
