Fransa’da Aile Yardım Fonu CAF’ın kontrollerde bazı ailelere yönelik ayrımcılık yaptığı ortaya çıktı.Özellikle RSA alanlar ve konut yardımından yararlananlar hedefte.
Le Monde gazetesinin ortaya çıkardığı skandala göre, CAF’ın algoritması ile RSA, aile ödeneği veya konut yardımı alan kişiler farklı bir dosyaya konularak daha farklı kontrol ediliyor.
Le Monde‘un Lighthouse Reports adlı bir grup gazeteciyle birlikte yayınladığı bir araştırma, Fransız kurumu tarafından kurulan ve beyanlardaki hataları ve sahtekarlıkları bulması beklenen sistemi inceledi.
Kontrollerde ayrımcılık
2010’da ülke çapında uygulamaya konulan bu algoritma, risk katsayılarının atandığı toplam kırk kadar kriter temelinde çalışıyor. Bir hak sahibinin puanı ne kadar yüksekse, kontrol edilme şansı da o kadar artıyor.
Bu kişiler kontrolcülerin hedefinde
Örneğin, Le Monde’un açıkladığı gibi, öğrencilerin denetlenme olasılığı daha düşük. Cezalandırıcı kriterler arasında 19 yaş ve üzerinde bakmakla yükümlü olunan bir çocuğa sahip olmak, bir buçuk yıl içinde dört kez kiralık ev değiştirmek veya her üç ayda bir engelli yetişkin ödeneği (AAH) için gelir beyan etmek yer alıyor.
Diğer kriterler ise “60 yaşın üzerinde bir eşe sahip olmak”, “hanede 12 yaşın üzerinde bir çocuk olması” veya “belirli bir eşiğin altında gelire sahip olmak (tek bir kişi için 942 Euro)”, yaş veya engellilikle bağlantılı olanlar da vardır.
Le Monde’a göre 2021’de kontrollerin %70’i bu verilere dayandı.
Bu tarz kontrol hukuken yasak
Fransa Ulusal İnsan Hakları Danışma Komisyonu (CNCDH) hukuk danışmanı Thomas Dumortier’nin bu tür bir ayrımcı tutumun hukuki olarak yasa olduğuna dikkat çekti
CNAF ise tüm suçlamaları reddediyor, ancak algoritmasının sınırlamaları olduğunu kabul ediyor: sadece beyanlardaki hataları arıyor, kasıtlı dolandırıcılığı değil: CNAF direktörü “Sistem çok karmaşık ve alıcılarımızı hata yaptıkları için suçlayamayız” diye vurguluyor.